ਜਥੇਦਾਰ ਰਣਧੀਰ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ ਜੀ: ਇਕ ਰੂਹਾਨੀ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਆਦਰਸ਼ ਦੀ ਅਮਰ ਯਾਦ
ਫਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ 19 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਹੋਏ ਅੰਤਿਮ ਅਰਦਾਸ ਸਮਾਗਮ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਸੰਸਕਾਰ, ਇੱਕ ਅੰਦੋਲਨ, ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਨੂੰ ਨਮਨ ਕੀਤਾ।
ਸ. ਰਣਧੀਰ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਸਾਡੀ ਕੌਮ ਦੀ ਪਛਾਣ, ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਲੜਾਈ ਦੀਆਂ ਗੂੰਜਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਸਮੇਟੇ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸਿੱਖ ਨੈਤਿਕਤਾ, ਆਤਮਗੌਰਵ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਕਪਟ ਸੇਵਾ ਦੀ ਬੇਮਿਸਾਲ ਤਸਵੀਰ ਸੀ।
ਜਥੇਦਾਰ ਰਣਧੀਰ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ ਦਾ ਜਨਮ 5 ਮਈ, 1929 ਨੂੰ ਸਿਆਲਕੋਟ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਦੇ ਪਿੰਡ ਸੈਜੋ ਕੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਾਰਡ ਮਰੇ ਕਾਲਜ, ਸਿਆਲਕੋਟ ਤੋਂ ਐੱਫ.ਏ. ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕੇਹਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਬਲਵੰਤ ਕੌਰ ਵਧੀਆ ਪਰਿਵਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਰੱਖਦੇ ਸਨ।
ਵੰਡ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਗੰਗਾ ਨਗਰ ਤੋਂ ਬੱਸੀ ਪਠਾਣਾਂ ਆ ਗਿਆ। 1956 ਵਿੱਚ ਜਥੇਦਾਰ ਚੀਮਾ ਦਾ ਵਿਆਹ ਦਲਜੀਤ ਕੌਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਸੁਰਾਲ ਪਾਸਿਓਂ ਵੀ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਿੱਠਭੂਮੀ ਵਾਲਾ ਪਰਿਵਾਰ ਸੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1968-69 ਵਿੱਚ ਅਕਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਪੀਡਬਲਯੂਡੀ, ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡਾਂ ਪਿੱਛੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂ ਡਿਸਪੈਂਸਰੀਆਂ ਖੋਲ੍ਹਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਮੋਰਿੰਡੇ ਤੋਂ ਮਾਧੋਪੁਰ ਤੱਕ 150 ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਪੁਲ ਬਣਵਾਏ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ “ਸੜਕਾਂ ਵਾਲੇ ਮੰਤਰੀ” ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਗਿਆ।
ਧਾਰਮਿਕ ਨਿਸ਼ਠਾ ਤੇ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਜੀਵਨ
ਜਥੇਦਾਰ ਚੀਮਾ ਨੇ ਸਦਾ ਗੁਰਮਤ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਵਨ ਜੀਅਣ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਉੱਤੇ ਪੂਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਨਿਭਾਈ ਭੂਮਿਕਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ “ਗੁਰਸਿੱਖ ਆਦਰਸ਼” ਬਣਾਇਆ।
ਅੰਤਿਮ ਅਰਦਾਸ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਸਾਜ਼ੀ ਕੀਰਤਨੀ ਜਥਿਆਂ ਨੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਉਸ ਰੂਹ ਨੂੰ ਨਮਨ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਕੌਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦੀ ਰਹੀ।
ਸਿਆਸਤ: ਪਰ ਕਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਚਾਲਾਂ ਦੇ ਗੁਲਾਮ ਨਹੀਂ ਬਣੇ
ਚੀਮਾ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸਿਆਸਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿਜੀ ਲਾਭ ਲਈ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ “ਸੜਕਾਂ ਵਾਲੇ ਮੰਤਰੀ” ਵਜੋਂ ਭਾਵੇਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਈ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੂਬੇ ਦੀਆਂ ਹਕੀਕਤਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਮਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਅਹੰਕਾਰ ਰਹਿਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਚੁੱਕਿਆ।
ਮੋਰਿੰਡਾ ਤੋਂ ਮਾਧੋਪੁਰ ਤੱਕ, ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੁਆਰਾ ਜੋਤੀ ਸਰੂਪ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਾਲੀ ਚੌੜੀ ਸੜਕ — ਇਹ ਸਿਰਫ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨਹੀਂ, ਸ. ਚੀਮਾ ਦੀ ਵਿਜਨ ਦੇ ਅਕਸ ਹਨ।
ਧਾਰਮਿਕ ਆੰਦੋਲਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਅੱਗੇ
ਧਰਮ ਯੁੱਧ ਮੋਰਚਾ, ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਮਤਾ, ਅਤੇ ਧਾਰਾ 25 ਦੀ ਵਿਰੋਧੀ ਲਹਿਰ – ਇਹ ਸਾਰੇ ਅੰਦੋਲਨ ਚੀਮਾ ਜੀ ਦੀ ਰੂਹ ਅਤੇ ਲਹੂ ਵਿੱਚ ਵੱਸਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੰਵਿਧਾਨੀ ਮਸਲੇ ’ਤੇ ਵੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਲਾਭਾਂ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਛੱਡੀ।
ਅੰਤਿਮ ਅਰਦਾਸ: ਸਹਿਜਤਾ, ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਸੰਜੋਗ
ਅੰਤਿਮ ਅਰਦਾਸ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਸੰਗਤ ਨੇ ਆਪਣੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਰਾਹੀਂ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਆਦਰਸ਼ ਲੋਕ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਮਰਦੇ, ਉਹ ਸਦਾ ਸੰਜੀਵਨ ਰੂਪ ਵਿਚ ਰਿਹਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਬੂਟਿਆਂ ਦੀ ਵੰਡ, ਖੂਨਦਾਨ ਕੈਂਪ, ਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਗੂੰਜ — ਇਹ ਸਾਰੇ ਤੱਤ ਸ. ਰਣਧੀਰ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਮੁੱਢੀਆਂ ਲਕੀਰਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਸਨ।
ਚੀਮਾ ਪਰਿਵਾਰ: ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ’ਚ ਅੱਜ ਵੀ ਅਗੇਵਾਨ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਜਗਦੀਪ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ ਨੇ ਸਮੂਹ ਧਾਰਮਿਕ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦਾ ਤਹਿ ਦਿਲੋਂ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦਿਆਂ ਆਖਿਆ:
ਇਕ ਅਮਰ ਯਾਦ – ਇਕ ਰੂਹਾਨੀ ਪਰਚਮ
ਸ. ਰਣਧੀਰ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਸਿਰਫ਼ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਪਤੀਆ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਹਰ ਦਿਲ ’ਚ ਵੱਸੇਗੀ।
ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸ ਗਏ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਰਾਦੇ ਨਿੱਖਰੇ ਹੋਣ, ਤਾਂ ਧਰਮ ਵੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਚਮਕਦਾ ਹੈ।
