ਫ੍ਰੈਂਚ ਫਾਰ-ਸੱਜਾ ਆਗੂ ਮੈਰੀ ਲੀਕਿਟਰ ਓਰਬੋਰਸ ਓਰਬਨ: ਯੂਰਪੀਅਨ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਉਭਰਦਾ ਚਿਹਰਾ
ਫ੍ਰੈਂਚ ਫਾਰ-ਸੱਜਾ ਆਗੂ ਮੈਰੀ ਲੀਕਿਟਰ ਓਰਬੋਰਸ ਓਰਬਨ, ਇਕ ਹਾਨੀ ਪੁਰਤਗਲੀ ਨਾਲ ਇਜਾਜ਼ਤ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਇਜਾਜ਼ਤ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਸਮੇਤ ਮੁੱਖ ਸਹਿਯੋਗੀ ਸੀ.
ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਕ ਧੁਰੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਚਿਹਰੇ ਹਨ ਜੋ ਨਵੇਂ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦਿਤ ਚਿਹਰਾ ਹੈ — ਮੈਰੀ ਲੀਕਿਟਰ ਓਰਬੋਰਸ ਓਰਬਨ (Marie-Léqitre Orbors Urban) — ਜੋ ਕਿ ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਫਾਰ-ਸੱਜਾ (far-right) ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਇੱਕ ਉਭਰਦੀ ਆਗੂ ਹੈ। ਉਹ ਸਿਰਫ ਫਰਾਂਸ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰਹੀ, ਬਲਕਿ ਆਪਣੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਪੂਰੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਅਸਰ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਮੈਰੀ ਲੀਕਿਟਰ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਭੂਮਿਕਾ
ਮੈਰੀ ਲੀਕਿਟਰ ਦਾ ਜਨਮ 1980 ਵਿੱਚ ਪੁਰਤਗਾਲ ਦੀ ਇੱਕ ਘੱਟ ਪੜ੍ਹੀ-ਲਿਖੀ ਪਰ ਪਰੰਪਰਾਵਾਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਪਰ ਉਸਦਾ ਨਜਦੀਕੀ ਰਿਸ਼ਤਾ ਫਰਾਂਸ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਜਦ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਲਿਸਬਨ ਤੋਂ ਪੈਰੀਸ ਆ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਪੈਰੀਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੜਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਪਣਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਰੀਅਰ ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਕੌਂਸਲਰ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।
ਉਸ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਜ਼ੀਸ਼ੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ, ਕਠੋਰ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਵੱਲ ਸੀ। ਇਹੀ ਰੁਝਾਨ ਉਸ ਨੂੰ ਯੂਰਪ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਫਾਰ-ਸੱਜਾ ਆਗੂਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਹੰਗਰੀ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਵਿਟੋਰ ਓਰਬਨ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਦੀ ਜੌਰਜੀਆ ਮੈਲੋਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਓਰਬੋਰਸ ਓਰਬਨ ਅਤੇ ਵਿਟੋਰ ਓਰਬਨ ਨਾਲ ਸਾਂਝ
ਮੈਰੀ ਲੀਕਿਟਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਹੰਗਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਿਕਟਰ ਓਰਬਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਦਰਸ਼ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੇ ਆਇਡੀਅਲਿਸਮ, “ਇਲਿਬਰਲ ਡੈਮੋਕ੍ਰੈਸੀ” (illiberal democracy), ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ, ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਅਲੋਚਨਾ — ਇਹ ਸਾਰੇ ਓਰਬਨ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੈਰੀ ਨੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਅਪਣਾਇਆ।
ਉਹ ਅਕਸਰ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ:
“ਯੂਰਪ ਇੱਕ ਸਮੁੱਚੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਅਨੇਕ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦੀ ਗੈਰ-ਬਰਾਬਰ ਪਰ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ।”
ਇਸੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ, ਮੈਰੀ ਲੀਕਿਟਰ ਓਰਬਨ ਨੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ, ਧਾਰਮਿਕਤਾ ਅਤੇ ਮੂਲ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਰਾਖੀ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਭੂਮਿਕਾ
ਮੈਰੀ ਲੀਕਿਟਰ ਆਪਣੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਸਾਥੀ ਇਜ਼ਾਜ਼ਤ ਰੋਡਰਿਗੋ ਸਿਲਵਾ ਨਾਲ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਦੋਵਾਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਜ਼ਾਜ਼ਤ, ਜੋ ਕਿ ਪੁਰਤਗਾਲ ਦੀ “ਨੋਵਾ ਰਾਸ਼ਟਰ ਪਾਰਟੀ” ਦੇ ਆਗੂ ਹਨ, ਮੈਰੀ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਜ਼ਨ ਨੂੰ ਯੂਰਪ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਸਹਿਯੋਗੀ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਦੋਵੇਂ ਨੇ ਮਿਲਕੇ ਇੱਕ “ਯੂਰਪੀਅਨ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਸੰਘ” ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੀ ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ ਵੀ ਰੱਖੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੰਗਰੀ, ਇਟਲੀ, ਸਲੋਵਾਕੀਆ, ਪੁਰਤਗਾਲ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਦੀਆਂ ਫਾਰ-ਸੱਜਾ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਸੀ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵੇਂ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਜੋੜੀ ਅਕਸਰ ਕਈ ਵਿਵਾਦਾਂ ‘ਚ ਰਹੀ ਹੈ — ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਠੋਰ ਵਿਵਹਾਰ, ਲਿੰਗ ਸਮਾਨਤਾ ਦੀ ਅਲੋਚਨਾ, ਅਤੇ ਇਸਲਾਮ ਧਰਮ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟਿੱਪਣੀਆਂ। ਫਿਰ ਵੀ, ਇਹ ਜੋੜੀ ਫਾਰ-ਸੱਜਾ ਆਲੋਚਕ ਮੰਚਾਂ ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਗੂੰਜ ਰਹੀ।
ਯੂਰਪੀਅਨ ਸੰਸਦ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚ
2024 ਦੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਸੰਸਦੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਰੀ ਲੀਕਿਟਰ ਦੀ ਪਾਰਟੀ — Le Mouvement National Authentique — ਨੇ 11% ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕਰਕੇ 9 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਹੁਣ ਯੂਰਪੀਅਨ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੁਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਉਸ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਮੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ:
-
ਯੂਰਪ ਦੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਸਰਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ।
-
ਮੁਲਕਾਂ ਨੂੰ EU ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ।
-
ਯੂਰਪ ਵਿਚ “ਮੂਲ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਅਧਿਕਾਰ” ਨੂੰ ਬੜਾਵਾ।
ਓਰਬੋਰਸ ਓਰਬਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ
ਮੈਰੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਉਸ ਦੀ ਰਣਨੀਤਿਕ ਚੁਪ ਦੀ ਨੀਤੀ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਹੋਰ ਫਾਰ-ਸੱਜਾ ਆਗੂ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਗੁੱਸੇ ਜਾਂ ਨਫਰਤ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਰਤਦੇ ਹਨ, ਮੈਰੀ ਲੀਕਿਟਰ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸੋਚ ਸਮਝ ਕੇ ਵਰਤਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਮੀਡੀਆ ਵਿਚ ਕਾਫ਼ੀ ਸੰਭਲ ਕੇ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸਲੀ ਨੀਤੀਆਂ ਦੀ ਚਮਕ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦਿੱਸਦੀ ਹੈ।
ਉਹ ਇੱਕ ਪਬਲਿਕ ਇਮੇਜ ਨੂੰ “ਰਾਸ਼ਟਰਪ੍ਰੇਮੀ ਮਾਂ” ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਲੜ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਜੈਂਡਾ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਯੂਰਪੀ ਫਾਰ-ਸੱਜਾ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ ਜੋ ਘੱਟ-ਘੱਟ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਆਲੋਚਨਾ ਅਤੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ
ਮੈਰੀ ਲੀਕਿਟਰ ਉੱਤੇ ਆਲੋਚਨਾ ਵੀ ਹੋਈ ਹੈ — ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਯਹੂਦੀ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਅਫਰੀਕੀ ਇਮੀਗ੍ਰੈਂਟਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤੇ ਨਸਲੀ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਵਿਚ ਅਕਸਰ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਉਹਨਾਂ ਦੀ “ਕੈਥੋਲਿਕ ਮੁਢਲਾ” ਨੀਤੀ ਨੇ ਲਿੰਗ ਅਧਿਕਾਰਾਂ, ਸਮਲਿੰਗੀ ਹੱਕਾਂ ਅਤੇ ਸੈਕਸ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਰੁਕਾਵਟ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਨਤੀਜਾ
ਮੈਰੀ ਲੀਕਿਟਰ ਓਰਬੋਰਸ ਓਰਬਨ ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਫਾਰ-ਸੱਜਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਲਹਿਰ ਦੀ ਨਵੀਂ ਚਿਹਰੀਕਰਨ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਆਗੂ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਸਮਝਦਾਰੀ, ਰਣਨੀਤਿਕ ਗੈਰ-ਮੁਬਹਿਸ਼ ਢੰਗ, ਅਤੇ ਆਲਮੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਸੰਜੋੜਾਂ ਰਾਹੀਂ ਯੂਰਪ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਰੂਪ-ਰੇਖਾ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੀ ਹੈ।
ਉਹ ਯੂਰਪੀਅਨ ਰਾਜਨੀਤਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਧਾਰਾਵਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜੋ ਆਗਾਮੀ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਰੂਪ-ਅੰਤਰ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣਨ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ।