AC ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ: ਹੁਣ ਨਵੇਂ ਏਸੀ 20 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਚੱਲਣਗੇ। ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਨਿਯਮ ਲਿਆਉਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਿਯਮ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਸਾਰੇ ਨਵੇਂ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ (Air conditioner) ਸਿਰਫ ਨਿਰਧਾਰਤ ਤਾਪਮਾਨ ਸੀਮਾ – 20 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ 28 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੀ ਚੱਲ ਸਕਣਗੇ। ਇਹ ਕਦਮ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ, ਗਰਿੱਡ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬਿਜਲੀ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਚੁੱਕਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਦੀ ਲਿਮਟ
ਬਿਜਲੀ ਮੰਤਰੀ ਮਨੋਹਰ ਲਾਲ ਖੱਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਨਿਯਮ ਘਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਪਾਰਕ ਸਥਾਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਫਤਰਾਂ, ਸ਼ਾਪਿੰਗ ਮਾਲ, ਹੋਟਲ ਅਤੇ ਸਿਨੇਮਾਹਾਲਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਹੁਣ ਏਸੀ 16 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਜਾਂ 18 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਵਰਗੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਸਕਣਗੇ।
ਸਰਕਾਰ ਕਿਉਂ ਲਿਆ ਰਹੀ ਇਹ ਨਿਯਮ ?
ਭਾਰਤ ਦੀ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮੰਗ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 241 ਗੀਗਾਵਾਟ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ 270 ਗੀਗਾਵਾਟ ਤੱਕ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ‘ਤੇ ਏਸੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇਸ ਮੰਗ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਰ 1°C ‘ਤੇ ਏਸੀ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਾਉਣ ਨਾਲ ਲਗਭਗ 6% ਬਿਜਲੀ ਬਚਦੀ ਹੈ।
ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਦੇ ਫਾਇਦੇ :
- ਊਰਜਾ ਬੱਚਤ: ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਏਸੀ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਨਾਲ 2035 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਦੀ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ 60 ਗੀਗਾਵਾਟ ਤੱਕ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਲਗਭਗ ₹ 7.5 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਦੀ ਬਚਤ ਹੋਵੇਗੀ।
- ਬਿਜਲੀ ਕੱਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ: ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ ਘਟਣ ਕਾਰਨ, ਗਰਿੱਡ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਕੱਟਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗੀ।
- ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ: ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ ਵੀ ਘਟੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਜਲਵਾਯੂ ਟੀਚਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ।
ਕਦੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ ਨਿਯਮ ?
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਜੇ ਕੋਈ ਤਾਰੀਖ ਨਿਰਧਾਰਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਪਰ ਮੰਤਰੀ ਖੱਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਨਿਯਮ “ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ” ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਤਕਨੀਕੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਬਾਰੇ ਏਸੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕੀ ਪੁਰਾਣੇ ਏਸੀ ‘ਤੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ ਨਿਯਮ ?
ਇਹ ਅਜੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨਿਯਮ ਪੁਰਾਣੇ ਏਸੀ ‘ਤੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਏਸੀ ਇਸ ਤਾਪਮਾਨ ਸੀਮਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਪੁਰਾਣੇ ਏਸੀ ਨੂੰ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਜਾਂ ਹਾਰਡਵੇਅਰ ਅਪਡੇਟ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕੀ ਏਸੀ ਵਾਹਨ ਵੀ ਹੋਣਗੇ ਸ਼ਾਮਲ ?
ਹਾਂ, ਇਹ ਨਿਯਮ ਬਾਲਣ ਬਚਾਉਣ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਦੀ ਖਪਤ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵਾਹਨ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ।
ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕੀ ਹੈ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ?
ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ 20°C ਸੀਮਾ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਭਿਆਨਕ ਗਰਮੀ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗੀ।
ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹਨ ਨਿਯਮ ?
ਇਟਲੀ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅਜਿਹੇ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਜਨਤਕ ਇਮਾਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਏਸੀ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 23°C ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੀ ਸਨ ਨਿਯਮ ?
ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਾਨੂੰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਿਊਰੋ ਆਫ਼ ਐਨਰਜੀ ਐਫੀਸ਼ੀਐਂਸੀ (BEE) ਨੇ 24°C ‘ਤੇ ਏਸੀ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸੁਝਾਅ ਸੀ, ਨਿਯਮ ਨਹੀਂ।
