ਮਿਸ਼ਨ ਦਿਵਿਆਸਤਰ – ਅਗਨੀ-5: ਅਗਨੀ-5 ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਅਤੇ ਇਕੋ-ਇਕ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਮਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਅੰਤਰ-ਮਹਾਂਦੀਪੀ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਹੈ। ਪੂਰਾ ਚੀਨ ਇਸ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ‘ਚ ਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਆਉਣਗੇ।
ਭਾਰਤ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ (11 ਮਾਰਚ) ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਅਗਨੀ-5 ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦੇ ਸਫਲ ਪ੍ਰੀਖਣ ਨਾਲ ਚੀਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਅੱਧੀ ਦੁਨੀਆ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਡਾਰ ‘ਚ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤਹਿਤ ਵਿਕਸਿਤ ਅਗਨੀ-5 ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਫਲ ਉਡਾਣ ਪ੍ਰੀਖਣ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਸੰਗਠਨ (DRDO) ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
PM ਮੋਦੀ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ‘ਤੇ ਲਿਖਿਆ
PM ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਟਵੀਟ ਵਿੱਚ ਅਗਨੀ-5 ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਨੂੰ ‘ਮਿਸ਼ਨ ਦਿਵਿਆਸਤਰ’ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਕਈ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਇਕ ਵਾਰਹੈੱਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਿਰਫ ਇਕ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ‘ਤੇ ਮਾਰਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਅਗਨੀ ਸੀਰੀਜ਼ ਦੀਆਂ 1 ਤੋਂ 5 ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੇਂਜ ਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋਂ ਅਗਨੀ-5 ਸਭ ਤੋਂ ਖਾਸ ਹੈ। ਇਹ ਮਿਜ਼ਾਈਲ 5 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੂਰ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਮਾਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਫਲਾਈਟ ਟੈਸਟਿੰਗ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕਾਫੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਟੈਸਟਿੰਗ ਕਦੋਂ ਹੋਵੇਗੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਓਡੀਸ਼ਾ ਤੱਟ ਨੇੜੇ ਏ.ਪੀ.ਜੇ. ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਟਾਪੂ ਤੋਂ 3500 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ‘ਨੋ ਫਲਾਈ ਜ਼ੋਨ’ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
DRDO ਨੇ 2008 ਵਿੱਚ ਅਗਨੀ-5 ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। DRDO ਦੇ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ ਬਿਲਡਿੰਗ (RCI), ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਿਸਟਮ ਲੈਬਾਰਟਰੀ (ASL), ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ (DRDL) ਨੇ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਇੱਕ ਔਰਤ ਹੈ। ਇਸ ਪੂਰੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ MIRV ਦੀ ਖੋਜ
ਮਲਟੀਪਲ ਇੰਡੀਪੈਂਡਲੀ ਟਾਰਗੇਟੇਬਲ ਰੀ-ਐਂਟਰੀ ਵਹੀਕਲ (MIRV) ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗੀ ਕਿ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਥਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਕਈ ਵਾਰਹੈੱਡਾਂ ਨੂੰ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ‘ਮਿਸ਼ਨ ਦਿਵਿਆਸਤਰ’ ਦੇ ਸਫਲ ਉਡਾਣ ਪ੍ਰੀਖਣ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਚੋਣਵੇਂ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ MIRV ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ MIRV ਤਕਨੀਕ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ 1970 ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਤੇ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੋਵਾਂ ਕੋਲ MIRVs ਨਾਲ ਲੈਸ ਕਈ ਅੰਤਰ-ਮਹਾਂਦੀਪੀ ਅਤੇ ਪਣਡੁੱਬੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀਆਂ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਸਨ।
