AI Stealing Data: ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ AI ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਾਂ, ਭਾਵੇਂ ਇਹ ChatGPT ਜਾਂ Microsoft Copilot ਵਰਗੇ AI ਸਹਾਇਕ ਹੋਣ ਜਾਂ ਸਮਾਰਟਵਾਚਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਾਡੀ ਫਿਟਨੈਸ ਟਰੈਕਿੰਗ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਸਾਡੀ ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਵੈਸਟ ਵਰਜੀਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਕ੍ਰਿਸਟੋਫਰ ਰਮਜ਼ਾਨ ਨੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ AI ਸਿਸਟਮ ਸਾਡੀ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿਵੇਂ ਇਕੱਠੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਕਿਵੇਂ ਇਕੱਠੀ ਕਰਦੇ ਹਨ AI ਟੂਲ ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ?
ਕ੍ਰਿਸਟੋਫਰ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ChatGPT ਤੇ Google Gemini ਵਰਗੇ ਜਨਰੇਟਿਵ AI ਵਿੱਚ ਜੋ ਵੀ ਲਿਖਦੇ ਹੋ – ਸਵਾਲ, ਜਵਾਬ, ਜਾਂ ਸੁਝਾਅ – ਰਿਕਾਰਡ ਤੇ ਸਟੋਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਾਡਲ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ OpenAI ਵਰਗੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਡੇਟਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤੁਹਾਡੀ ਇਨਪੁਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਜੇ ਵੀ ਸਟੋਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੁਹਾਡੇ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਗੁਮਨਾਮ ਰੱਖਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਜੋਖਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ AI ਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ
ਜਨਰੇਟਿਵ AI ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫੇਸਬੁੱਕ, ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ ਟਿੱਕਟੋਕ ਵਰਗੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਪੋਸਟ, ਫੋਟੋ, ਵੀਡੀਓ, ਲਾਈਕ, ਸ਼ੇਅਰ, ਟਿੱਪਣੀ, ਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਕੁਝ ਦੇਖਿਆ, ਇਹ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ AI ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀ ਇੱਕ ਡਿਜੀਟਲ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਮਾਰਟਵਾਚ, ਫਿਟਨੈਸ ਟਰੈਕਰ ਤੇ ਘਰੇਲੂ ਸਪੀਕਰ ਵਰਗੇ ਸਮਾਰਟ ਡਿਵਾਈਸ ਵੀ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਡੇਟਾ, ਵੌਇਸ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਸਥਾਨ ਟਰੈਕਿੰਗ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਡੇਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਤੁਹਾਡੀ ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ
ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ AI ਟੂਲਸ ਤੋਂ ਡੇਟਾ ਅਕਸਰ ਕਲਾਉਡ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਤੀਜੀ ਧਿਰ ਵੀ ਉਸ ਡੇਟਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਮਾਰਟਵਾਚ ਜਾਂ ਵੌਇਸ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਤੋਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ AI ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਜਾਂ ਉਪਭੋਗਤਾ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਡੇਟਾ ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਅਤੇ ਉਪਭੋਗਤਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ‘ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿੰਨੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ?
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਲੋਕ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਕਿਹੜਾ ਡੇਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸਨੂੰ ਕਿਸ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੰਪਨੀਆਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀਆਂ ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਨੀਤੀਆਂ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਆਮ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਲਈ ਪੜ੍ਹਨਾ ਤੇ ਸਮਝਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਔਸਤਨ ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ 73 ਸਕਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ ਤੇ “ਸਹਿਮਤ” ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ 30 ਮਿੰਟ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਵੇਂ AI ਕੰਪਨੀਆਂ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡੇਟਾ ਸੈਂਟਰ ਸਾਈਬਰ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਹੈਕਰ ਜਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਅਤੇ ਸਰਵਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਜਾਣਕਾਰੀ ਚੋਰੀ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਤੁਹਾਡੀ ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕੀ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ?
ਕਦੇ ਵੀ AI ਟੂਲਸ ਵਿੱਚ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਰਜ ਨਾ ਕਰੋ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਮ, ਜਨਮ ਮਿਤੀ, ਪਤਾ, ਆਧਾਰ/ਪੈਨ ਨੰਬਰ ਆਦਿ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ AI ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਗੁਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਪਾਰਕ ਭੇਦ ਜਾਂ ਕਲਾਇੰਟ ਡੇਟਾ ਸਾਂਝਾ ਨਾ ਕਰੋ।
ਕਦੇ ਵੀ AI ਟੂਲਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਨਾ ਦੱਸੋ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਜਨਤਕ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੋਗੇ।
ਲੋੜ ਨਾ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਸਮਾਰਟ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ “ਸਲੀਪ ਮੋਡ” ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਕਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਅਕਸਰ ਪਿਛੋਕੜ ਵਿੱਚ ਸੁਣ ਰਹੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹੋ। ਜਾਣੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
