ਕਿਸਾਨ ਆਗੂ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਡੱਲੇਵਾਲ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖਨੌਰੀ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ ‘ਤੇ ਬੈਠੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ 26 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਮਰਨ ਵਰਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। 26 ਦਿਨ ਬਿਨਾਂ ਕੁਝ ਖਾਧੇ-ਪੀਤੇ ਬੀਤ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਗੜਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਥਿਤੀ ਅਜਿਹੇ ਪੜਾਅ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਪਰ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਇੱਥੇ ਕਿਉਂ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਾਂ?
ਦਰਅਸਲ, ਕਿਸਾਨ ਆਗੂ ਡੱਲੇਵਾਲ ਦੀ ਇਸ ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਆਇਆ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਬਿਨਾਂ ਖਾਧੇ-ਪੀਤੇ ਜਿਉਂਦਾ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ? ਸਾਨੂੰ ਜਵਾਬ ਮਿਲ ਗਿਆ, ਆਓ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰੀਏ। ਇਸ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵੱਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਇਹ ਜਾਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕੀ ਕਦੇ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਆਮ ਇਨਸਾਨ ਬਿਨਾਂ ਖਾਧੇ-ਪੀਤੇ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਜਿਉਂਦਾ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਜੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਆਓ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰੀਏ।
‘3 ਦਾ ਨਿਯਮ’
ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ 3 ਦੇ ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਖਾਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਬਾਰੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ ਮਨੁੱਖ ਹਵਾ (ਆਕਸੀਜਨ) ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਤਿੰਨ ਮਿੰਟ, ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤੇ ਜਿਉਂਦਾ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਇਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸਹੀ ਹੈ? ਅਜਿਹਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਨਿਯਮ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਤੇ ਮਾਹੌਲ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸ ?
ਕਿਸਾਨ ਆਗੂ ਡੱਲੇਵਾਲ ਪਹਿਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਅਜਿਹੀ ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ ‘ਤੇ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅੰਨਾ ਹਜ਼ਾਰੇ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਵੀ ਲੰਬੇ ਵਰਤ ‘ਤੇ ਬੈਠੇ ਸਨ। ਦਰਅਸਲ, ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਡਾਕਟਰਾਂ ਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਸਬੰਧ ਹੈ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਡਾਕਟਰ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹਨ ਕਿ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਮਨੁੱਖ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅੱਠ ਹਫ਼ਤੇ ਤੱਕ ਜਿਉਂਦਾ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਰਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਪਾਣੀ ਹੋਵੇ।
ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਖਾਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਭੋਜਨ ਤੇ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਖਾਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਖਰਚੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਰਬੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਲਈ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਸਰੀਰ ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ।
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਪੀਂਦੇ ਤਾਂ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਲਗਭਗ 60 ਤੋਂ 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪਾਣੀ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਡੀ ਪਿਆਸ ਬੁਝਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਇਹ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਵੀ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤਾ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਜਿਉਂਦਾ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਤਾਪਮਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਇਹ ਸਮਾਂ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਖੋਜ ਅਨੁਸਾਰ ਔਸਤ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ 100 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਜੀਉਂਦਾ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪਾਣੀ ਨਾ ਪੀਣ ਨਾਲ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਖਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਊਰਜਾ ਘੱਟਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ ਅੰਗ ਵੀ ਫੇਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।